تعریف ماکت
ماکت نمونه ای است سه بعدی،با مقیاس مشخص و کوچکتر از اندازه واقعی برای نشان دادن اطلاعات کالبدی/فضایی بوسیله احجام.ماکت جهت ثبت،معرفی،ایجاد یک سند یا طرح کلی از وضع موجود یا وضع پیشنهادی و یا وضع قبلی یک مجموعه شهری یا معماری ،در مقیاس متفاوت ساخته می شود.این ابزار به دلیل خاصیت سه بعدی خود توانایی ارائه همزمان قطع،نما،پرسپکتیو و نقشه را دارد و بسیاری از مشکلات طراحان را برطرف نموده و منجر به صرفه جویی در زمان،انرژی،هزینه،مصالح و اجرا می شود.
ماکت از لحاظ محتوا می تواند اطلاعات زیر را منتقل نماید:
- توده
- فضا
- ساختار
- مصالح
- موقعیت
از نظر محتوایی ماکت بیشتر بر حجم تاکید دارد تا بر فضا اما در طراحی شهری تاکید بیشتر بر فضا می باشد تا احجام.
ماکت را فقط می توان از دید پرنده کنترل کرد.برای درک فضا از دید ناظر نیاز به دستگاه اپیسکوب می باشد که در هر صورت یکنفر بیشتر نمی تواند آن را ببیند.البته امروژه با تکنولوژی عکاسی این امکان برای ارائه در اختیار طراحان و ناظرین قرار دارد.
ساخت ماکت در طراحی شهری به بیان ارتباطات فضای کالبدی بین عناصر معماری و شهری کمک می نماید و صرفاً به بیان کلی حجم می پردازد،زیرا هدف بیان فضاست تا بیان احجام معماری و یا حتی احجام و عناصر شهری.در واقع ماکت فرم کالبدی کلی محیط و وضع موجود سایت یا طرح پیشنهادی را نشان می دهد که این نیز نوعی علاوه بر نمایش حجم محیط،بیشتر کیفیت ساختار فضایی را منتقل می نماید.
انواع ماکت معماری از نظر محتوی و کاربرد
ماکت را می توان بر اساس موارد مختلفی دسته بندی نمود که در زیر ارائه شده است:
۱- ماکت معماری :
ماکت طراحی شهری به منظور نشان دادن وضع موجود یا پیشنهادی ساخته می شوند.در ماکت وضع موجود،ساختار کنونی زمین نظیر وضعیت توپوگرافی، موقعیت ساختمان ها،پوشش گیاهی و خیابان های موجود نمایش داده می شوند.
این ماکت ها معمولا فاقد جزئیات بوده و به منظور شناخت بهتر بستر طرح و شکل گیری ایده های طراحی ساخته می شوند.ماکت های وضع پیشنهادی،سیمای آینده محدوده را به تصویر می کشند و حاوی جزئیات بیشتری هستند.در ساخت ماکت این فضاهای شهری به طور جامع و کلی دیده می شود.به همین علت در ساخت ماکت از مقیاس ۱/۵۰۰ یا ۱/۱۰۰۰ استفاده می کنند تا در ساخت ماکت نتوانند سطح وسیع ترس از شهر را نمایش دهند.در ساخت این نوع ماکت ها،استفاده از پرینتر سه بعدی ،رنگ،فضاهای مختلف در شهر را تفکیک می کنند تا با استفاده از خدمات پرینت سه بعدی< حال و هوای کلی طرح بهتر دیده شود و امکان نمایش جزئیات در ساخت ماکت فراهم گردد.
۲- ماکت صنعتی :
طراحان صنعتی برای ارائه محصولات خود به تولید کنندگان و قالب سازان صنعتی نیازمند ماکت در ابعاد واقعی و یا ابعاد کوچک تر هستند . از این رو به کمک فناوری پرینت سه بعدی می توانند به ماکت محصول خود دست پیدا کنند و خیلی از مشکلات طراحی در ماکت صنعتی نمایان می شود. همچنین تفهیم و توجیه محصول نهایی برای مدیران صنعتی و قالبسازان نیز تسهیل می شود.